Historia biblioteki

Miejska Biblioteka Publiczna w Jarosławiu powstała w 1948 roku. Było to możliwe dzięki staraniu całego społeczeństwa. Uroczyste otwarcie biblioteki nastąpiło 20 stycznia w odremontowanym lokalu przy ul. Rynek 3. W chwili rozpoczęcia swojej działalności biblioteka posiadała 2413 tomów, do końca 1984 r. księgozbiór wzrósł do 7907 woluminów. Od 1956 roku biblioteka pełni funkcje placówki powiatowej, od tego czasu służy zarówno potrzebom miasta jak i powiatu.

W latach 50-tych Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna prowadziła działalność podstawową w zakresie gromadzenia, opracowania i udostępniania zbiorów.
Dopiero w latach 60-tych rozwinęła znacznie działalność kulturalno-oświatową, zwłaszcza z dziećmi i młodzieżą. Było to możliwe dzięki wyodrębnieniu działu dla dzieci. Na przestrzeni lat 1966-1973 następuje rozbudowa sieci bibliotecznej. Powstają cztery filie w oddalonych od centrum dzielnicach miasta. W 1966 roku powstaje Filia nr 1 w domu prywatnym na Os. Robotniczym przy ul. Piastów 15. W tym czasie jest to największe osiedle mieszkaniowe w mieście, zapotrzebowanie na książkę jest więc bardzo duże. Filia, choć w skromnych warunkach lokalowych działała nieprzerwanie do 2004 roku, tj. do czasu jej likwidacji. W 1972 roku powstaje Filia nr 2 przy ul. Racławickiej, również w domu prywatnym. Terenem jej działania była zachodnia część miasta późniejsze osiedla mieszkaniowe Witosa, Armii Krajowej, Piłsudskiego i Pułaskiego.
W tym samym roku powstała Filia nr 3 przy ul. Kruhel Pełkiński, w latach 80-tych przeniesiona na ul. Brodowicze służyła mieszkańcom oddalonych osiedli północnej części miasta. W 1973 roku powstała Filia nr 4 przy Os. Kopernika. Swoją siedzibę znalazła w lokalu Spółdzielni Mieszkaniowej. Obsługuje duże osiedla mieszkaniowe: Kopernika, Słoneczne i Kombatantów. W chwili powstania była nowoczesna placówką posiadającą wyodrębniona Wypożyczalnię, Czytelnię i Odział dla Dzieci.

W 1972 roku, aby sprostać stale rosnącym zapotrzebowaniom czytelniczym, otwarto Czytelnię Główną. Nastąpił wtedy znaczny rozwój służby informacyjno-bibliograficznej. Lata 80-te to bardzo niekorzystny czas dla działalności biblioteki. Przemiany polityczne, społeczne i gospodarcze wpłynęły na spadek czytelnictwa. Bardzo niskie nakłady przeznaczone na kulturę powodowały słabe zaopatrzenie w książki. Ograniczony tez był dostęp do prasy. Nie mniej jednak kontynuowana była działalność biblioteki, zarówno podstawowa, jak i pod względem doskonalenia i poszerzenia form pracy z czytelnikiem zbiorowym. W 1988 roku obchodzony był jubileusz 40-lecia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jarosławiu. Z tej okazji oddany został nowy obiekt biblioteczny przy Os. Witosa w Jarosławiu, w którym znalazła swoją siedzibę Filia nr 2. Uroczyste otwarcie odbyło się 21 lipca dla uczczenia Święta Odrodzenia Polski. Była to jedna z najlepiej wyposażonych placówek w naszym regionie. Wyróżniała się nie tylko bogatym księgozbiorem ale pięknym lokalem i ciekawym wystrojem wnętrz. W roku jubileuszowym stan księgozbioru biblioteki wynosił 110543 woluminów. Stan czytelników 6629 osób. Ogółem wypożyczono 117475 książek i udzielono 4105 informacji. W 1995 roku ze względu na oszczędności finansowe zlikwidowano Filie nr 3 przy ul. Brodowicze.

Najbardziej znaczącym wydarzeniem lat 90-tych były obchody jubileuszu 50-lecia istnienia biblioteki. Uroczystości połączono z przyjęciem przez bibliotekę imienia Aleksandra Fredry – komediopisarza urodzonego w Surochowie koło Jarosławia. Obchody odbyły się 20 czerwca 1998 roku. Z okazji jubileuszu wydano monografie biblioteki „Informator 1948 – 1998” oraz „Kalendarium ważniejszych wydarzeń”, a także okolicznościowy ekslibris. W 1998 roku rozpoczęto prace związane z komputeryzacja biblioteki. Początki były bardzo skromne, zorganizowano jedno  stanowisko komputerowe. Od 2000 roku sukcesywnie pozyskiwano sprzęt komputerowy organizując stanowiska zarówno dla pracowników jak i czytelników biblioteki. Równolegle z komputeryzacja rozpoczęto informatyzację zbiorów bibliotecznych. Zakupiono komputerowy program biblioteczny SOWA umożliwiający umieszczanie zasobów biblioteki w elektronicznych bazach danych.

W 2004 roku obchodziliśmy I Ogólnopolski Tydzień Bibliotek pod hasłem: „Biblioteki w Europie były zawsze”. Biblioteka włączyła się bardzo aktywnie do obchodów tego bibliotecznego święta. W ramach Tygodnia Bibliotek zorganizowano wiele imprez czytelniczych, wystaw, lekcji bibliotecznych. W 2004 roku uległa likwidacji Filia nr 1 przy ul. Piastów 15 z powodu trudnych warunków lokalowych i znaczącego spadku czytelnictwa. W 2005 roku biblioteka przystąpiła do ogólnopolskiego konkursu „Z ekonomią na ty” ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski i Bibliotekę Narodową w Warszawie i przygotowała projekt „Bliżej ekonomii – dziś uczeń jutro przedsiębiorca”. Projekt został pozytywnie oceniony i otrzymał dofinansowanie w wysokości 6000 zł.
Za realizację projektu zdobyliśmy wyróżnienie i otrzymaliśmy sprzęt komputerowy i pakiet książek ekonomicznych. W 2005 roku w ramach programu IKONKA zorganizowana została Czytelnia internetowa, posiadająca trzy stanowiska komputerowe dla użytkowników z bezpłatnym dostępem do internetu. W 2006 roku biblioteka wzięła udział w konkursie zorganizowanym przez Podkarpacki Oddział Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Rzeszowie na najlepiej przeprowadzony Tydzień Bibliotek, w którym zajęła II miejsce. W tym czasie biblioteka nabyła licencję na użytkowanie nowoczesnego systemu SOWA, działającego w strukturze klient-serwer. Zakończono tez budowę elektronicznych baz danych. Na koniec roku biblioteka posiadała elektroniczny katalog Czytelni Głównej, Wypożyczalni dla Dorosłych i Oddziału dla Dzieci.

W 2006 roku nową siedzibę przy ul. 3-go Maja 31 zyskał Odział dla Dzieci. W tym samym czasie budynek biblioteki przy ul. Tarnowskiego odzyskała Gmina Żydowska. Od 1 marca 2007 funkcjonuje zautomatyzowana Wypożyczalnia dla Dorosłych. Automatyzacja prac bibliotecznych przyczyniła się do szybkiej i sprawnej obsługi czytelników. Wprowadzone zostały nowe karty czytelnika. W 2007 roku biblioteka przystąpiła do ogólnopolskiego konkursu na najlepszy program działań Tygodnia Bibliotek ogłoszonego przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Warszawie. W konkursie tym zdobyliśmy wyróżnienie i nagrodę pieniężną na zakup nowości wydawniczych. Za najlepiej przeprowadzony Tydzień bibliotek 2007 zdobyliśmy tez II miejsce na Podkarpaciu w konkursie „Zarządu Okręgu MBP”. W 2007 roku przy Filii nr 4 powstał Dyskusyjny Klub Książki, którego celem jest dzielenie się wrażeniami, uwagami i spostrzeżeniami na temat przeczytanych książek. W latach 2004-2007 siedziba główna biblioteki oraz filie zostały zmodernizowane i odremontowane.

Znaczącym wydarzeniem w działalności biblioteki w 2008 roku był Jubileusz 60-lecia istnienia placówki, który obchodzony był 6 maja. W uroczystości wzięli udział Burmistrz Miasta Jarosławia, Z-ca Burmistrza Miasta, dyrektorzy szkół i placówek kulturalnych, bibliotekarze i przyjaciele biblioteki. Z okazji Jubileuszu wydana została monografia „Z kart historii – 60 lat Miejskiej Biblioteki Publicznej im. A. Fredry w Jarosławiu”. W 2008 roku opracowany został projekt pt.: „Jarosławska Informacja Biblioteczna”, którego celem było rozbudowanie systemu informacji i nowoczesnej obsługi czytelników we wszystkich placówkach biblioteki. Projekt został pozytywnie oceniony przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie i otrzymał dotację w wysokości 30 000 zł.
W ramach projektu zostało zakupione oprogramowanie komputerowego programu bibliotecznego SOWA, sprzęt komputerowy oraz nowoczesne meble biblioteczne. Została utworzona Czytelnia Multimedialna, zorganizowano jedno stanowisko komputerowe dla osób niepełnosprawnych ruchowo. We wszystkich placówkach nastąpiła całkowita automatyzacja prac bibliotecznych, zostały utworzone stanowiska komputerowe z dostępem do internetu dla pracowników i użytkowników biblioteki. Realizacja projektu „Jarosławska Informacja Biblioteczna”, przyczyniła się w dużym stopniu do rozbudowy systemu informacyjnego i nowoczesnego funkcjonowania biblioteki.

W 2012 roku biblioteka przenosi się do nowej siedziby. Wydarzenie to stało się przełomowe w historii instytucji. Wysiłkiem wielu osób udało się stworzyć dla mieszkańców miasta nowoczesną, spełniającą wszelkie standardy bibliotekę. Od tej chwili czytelnicy mogą korzystać z wypożyczalni dla dorosłych, wypożyczalni dla dzieci i młodzieży, czytelni głównej i multimedialnej, czytelni internetowej, sali konferencyjnej, wyposażonej w nowoczesny system kinowy i multimedialny. Biblioteka posiada też czytelnię prasy, stanowiska dla osób z dysfunkcją wzroku i galerię wystawienniczą. W nowej siedzibie poszerzone zostały usługi biblioteczne i kulturalne. Biblioteka została dostosowana także dla osób z niepełnosprawnością ruchową i z dysfunkcjami wzroku. W 2015 roku wprowadzony został dostęp do platformy IBUK LIBRA, która umożliwia użytkownikom czytanie on-line książek elektronicznych nabywanych na bieżąco przez podkarpackie biblioteki publiczne.

W latach 2017 – 2018 zrealizowany został projekt „Modernizacja Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jarosławiu”, w ramach którego filie biblioteczne otrzymały nowe wyposażenie meblowe i komputerowe. W 2017 roku gruntownie odnowiona została Filia nr 4 przy os. Kopernika 5.  Od tej chwili funkcjonuje w filii wypożyczalnia, czytelnia, mała galeria, kącik dziecka. W 2018 roku Filia nr 2 zyskała nową siedzibę przy ul. Skarbowskiego 10. W atrakcyjnym lokalu powstała wypożyczalnia dla dzieci i dorosłych, czytelnia, strefa gier planszowych oraz kącik małego dziecka. Obie filie zostały zinformatyzowane, posiadają elektroniczny katalog zbiorów, a także stanowiska z dostępem do internetu. Od 2018 roku poszerzone zostały usługi zdalnego dostępu do książki elektronicznej; czytelnicy otrzymali dostęp do platformy Legimi oraz do Cyfrowej Wypożyczalni Publikacji Naukowych Acadamica. Ostatnie lata charakteryzują się dynamicznym uzupełnianiem zbiorów tradycyjnych i multimedialnych, m.in. poprzez udział w Narodowym Programie Rozwoju Czytelnictwa.  W 2023 roku obchodzony był Jubileusz 75-lecia biblioteki. W tym roku  został wzbogacony o nowe funkcje katalog zbiorów bibliotecznych. Czytelnicy mają poszerzony zakres wyszukiwania, zamawiania oraz recenzowania książek i multimediów.